Para biriminin adı Kazak dilinde “kapsam” veya “kapsamak” anlamına gelen bir kelimeden türetilmiştir. Tenge, Kazakistan Merkez Bankası tarafından düzenlenir ve ülkenin mali istikrarını sağlamada önemli bir araçtır. Bu para biriminin ekonomik değerini ve alım gücünü korumak için çeşitli mali politikalar ve düzenlemeler uygulanır.
1 Tenge günümüzde yaklaşık olarak 0,068 Türk Lirasına eşittir. Bu oran Kazakistan’ın para birimi ile Türkiye’nin para birimi arasında yapılan döviz değişiminde kullanılan güncel kurlardan biridir. Tenge’nin Türk Lirası karşısındaki değeri küresel ekonomik koşullar ülkelerin ticaret dengesi ve merkez bankalarının politikaları gibi birçok faktörden etkilenir.
Bu döviz kuru, yatırımcılar ve uluslararası ticaret yapan şirketler için önemli bir referanstır. Çünkü iki ülke arasında mal ve hizmet alışverişlerinde fiyatlandırmalar bu oran üzerinden yapılır. Ayrıca Kazakistan ile Türkiye arasında turizm ticaret ve iş ilişkileri gibi alanlarda işlem yapan kişiler için de bu değerler belirleyici bir rol oynar.
2024 yılı itibarıyla 100 Kazak Tenge’si 6,84 Türk Lirasına eşittir. Tenge’nin Türk Lirası karşısındaki bu değeri uluslararası ticaret ve finansal işlemler açısından belirleyici bir unsurdur.
1000 Türk Lirası 14,612 Kazak Tenge’sine eşittir. Döviz kuru iki ülke arasındaki ticaret ve finansal ilişkileri doğrudan etkileyen önemli bir göstergedir. Kur oranları uluslararası ticarette ürün ve hizmetlerin maliyetini belirler bu da hem ithalatçı hem de ihracatçı için önemli bir bilgidir.
Görüldüğü üzere Tenge ile Türk Lirası arasında çok ciddi bir şekilde değer farkı vardır. Bu fark, 2019 ekonomik buhranı başlamadan önce çok daha belirgindi.
]]>Bu zararlılardan korunmak için temizlik alışkanlıklarına özen göstermek gerekir. Yiyeceklerin temizlenip ortadan kaldırılması ve gıda maddelerinin uygun bir şekilde kapalı ve hava geçirmeyen saklama kaplarında muhafaza edilmesi hamam böceklerinin evinize girişini önleyecektir. Ayrıca su sızıntılarının giderilmesi ve düzenli olarak yerlerin ve yüzeylerin silinmesi bu haşerelerin su ihtiyacını karşılamalarını zorlaştırır.
Hamam böcekleriyle mücadele tarihi çok eskilere dayanır ve çeşitli yöntemler bu süre zarfında kullanılmıştır. Uygulanan yöntemlerin etkinliği duruma ve koşullara göre değişkenlik gösterir. Bazıları yüksek başarı sağlarken bazıları yalnızca geçici çözümler sunar.
Bunlardan biri karbonat ve soğan karışımını kullanma yöntemidir. Bu basit karışım evde uygulanması kolay ve etkili bir seçenektir. 1 çay kaşığı karbonat ile ince doğranmış soğanı karıştırarak hazırlanan bu karışım hamam böceklerinin yuva yaptığı yerlerde veya olası yuva bölgelerine serpilir. Ev halkını rahatsız etmiyorsa bu doğal yöntem kullanılır.
Bir diğer etkili doğal çözüm ise kırmızı toz biber yöntemidir. Bu yöntem için
Malzemeler püre haline getirilip kaynamış suya eklenir ve karışım soğuduktan sonra hamam böceklerinin yuvalanabileceği alanlara spreyleme veya sürme yöntemiyle uygulanır. Bu işlem hamam böceklerinin bölgeye girmesini engellemeye yardımcı olur. Doğal çözümler kimyasal ürünler yerine tercih edilebilir ve daha güvenli bir ortam sağlar.
Hamam böceklerinin yaşam alanlarına dahil olması için pek çok etken vardır. Bu etkenlerin başında yaşadığımız alan ve çevre gelir. Evde hijyenin sağlanmış olması hamam böceklerinin girmesini engellemeye yetmez.
Kalorifer böceği olarak da bilinen hamam böcekleri evin temiz ya da kirli olmasına aldırmaksızın herhangi bir alana kolaylıkla girer. Bu yüzden evde sürekli temizlik ve hijyen önlemleri alınmalı hamam böceklerinin girmesini engelleyici tedbirler alınmalıdır. Bu askerin nöbette düşman beklemesi gibi bir süreçtir, her an dikkatli ve hazırlıklı olunmalıdır.
Çöp atılan alanlar da hamam böceklerinin dikkatini çeken bölgelerden biridir. Bu alanlar böceklerin üremesi için uygun bir ortam sunar. Çöp kutularının ve çevresinin hijyenik olmaması bu zararlının çoğalmasını kolaylaştırır ve yaşam alanlarına yayılmasına neden olur.
]]>Bir diğer anlamı ise “usfur otu” olarak bilinir. Usfur otu, halk arasında veya bazı yörelerde bu adla anılan bir bitkidir. Bitkilerin adları yöresel dillerde farklılıklar gösterdiğinden dolayı “merik” kelimesi bu bağlamda da kullanılır. Usfur otu, doğada yetişen ve bazen tıbbi ya da geleneksel kullanımları olan bir bitkidir.
Merik kelimesinin kökeni Farsça ve Arapça dillerine dayanır. Bu kelime bu dillerde farklı anlamlar taşıyan bir terim olarak kullanılır. Ancak İslam’ın kutsal kitabı Kuran’da “merik” kelimesine rastlanmaz. Yani Kuran’da bu kelime geçmez. Kelimenin İslam’ın erken döneminde ya da Kuran’ın indirildiği dönemde bilinen bir terim olmadığını gösterir.
Köken olarak Farsça ve Arapça dillerinde yer alan merik kelimesi zamanla halk arasında farklı anlamlarda kullanılmaya başlanmış ve çeşitli yerel dillerde benimsenmiştir. Bu kelime özellikle halk arasında bazı yaş grupları sosyal tabakalar veya özel durumlar için kullanılır. Örneğin yaşlı adam yeni gelin ve usfur otu gibi anlamları vardır.
]]>Bu tatlandırıcı, mısır koçanı ve bazı meyvelerden elde edilir. Şekerden %40 daha az kalorilidir, bu da kalori alımını azaltmak isteyenler için uygun bir alternatif haline getirir. Ayrıca diş sağlığına olan olumlu etkileriyle bilinir. Çünkü diş çürüğüne neden olan bakterilerin büyümesini engeller ve diş minesini güçlendirir.
Şekerin aksine ağızda bulunan bazı bakterilerin büyümesini engelleyerek diş sağlığını destekler. Geleneksel şekerler bakteriler tarafından asit üretilmesine neden olur ve bu asitler diş minesine zarar vererek çürümeyi hızlandırır. Ancak ksilitol bu bakterilerin çoğalmasını baskılar ve diş çürüklerinin oluşma riskini azaltır.
Bu tatlandırı ayrıca düşük glisemik indekse sahiptir, bu da kan şekerinin hızla artmasını önler. Bu özellik diyabet hastaları için büyük bir avantajdır. Çünkü kan şekeri seviyelerini daha stabil tutar ve insülin ihtiyacını azaltır. Şeker yerine ksilitol kullanmak diyabet yönetimini kolaylaştırır ve kan şekeri dalgalanmalarının önlenmesine yardımcı olur.
Ksilitol içeren ürünler sağlığa olan olumlu etkileriyle bilinir. Bu tatlandırıcı, diş çürüklerini önlemeye ağız sağlığını iyileştirmeye ve çeşitli rahatsızlıkları hafifletmeye yardımcı olan doğal bir şeker alkoldür. Bu tatlandırıcının sağlık bakımından sağlamış olduğu faydalar ise şu şekilde.
Bu teknoloji göz doktorları ve optometristler için önemli bir tanı aracıdır ve daha doğru bir reçete yazılmasına olanak tanır. Otoref ile yapılan bu hızlı ve ağrısız test kişinin göz sağlığının izlenmesini ve görme düzeyinin korunmasını sağlar.
Otomatik Refraktör: Göze ışık yayan bir lazer veya ışık kaynağı göndererek gözün kırma kusurlarını belirler.
Retinoskop: Gözün arkasındaki netliği ve ışığın kırılmasını ölçen alet göz sağlığının değerlendirilmesinde kullanılır.
Keratometer: Gözün merkez bölgesinin kırılma indeksini ölçer ve bu bölgede ışığın nasıl odaklandığını belirler.
Aberrometre: Gözün merkezi kısmından dışa doğru kırılma hatalarını ölçerek daha detaylı analiz yapar.
Otorefraktometre cihazları göz sağlığındaki değişiklikleri izlemek için de önemli bir araçtır. Bu cihazlar bireylerin gözlerinde meydana gelen refraktif hataların zamanla nasıl geliştiğini ve değiştiğini gözlemlemeye olanak tanır. Böylece göz sağlığını etkileyen faktörler hakkında bilgi sahibi olunur.
Gözdeki bu değişiklikler kişinin genel göz sağlığını değerlendirmek ve doğru tedavi yöntemlerini belirlemek için kritik öneme sahiptir. Örneğin gözlük veya kontakt lens reçeteleri ayarları yaparken zaman içinde ortaya çıkan refraktif değişimlerin izlenmesi en iyi görme düzeyine ulaşmayı sağlar.
Kişi normalde sakin ve dengeli olduğu bir durumda birdenbire öfke, üzüntü ya da aşırı sevinç gibi duygularla karşılaşır. Bu ani değişiklikler sosyal ilişkilerde ve günlük yaşamda zorluklar yaratır.
Bu tür bir durum bazen psikolojik rahatsızlıkların bir belirtisi olarak da görülür. Örneğin bazı kişilik bozuklukları veya duygu durum bozuklukları duygusal istikrarsızlık ile ilişkilendirilir. Seri hırrımın, fiziksel sağlık sorunları ya da stres gibi dış etmenler nedeniyle de tetiklenir. Duygusal ve davranışsal tepkilerin hızla değişmesi kişinin kendisini ve çevresini anlamada zorluk yaşamasına neden olur. Bu durum tedavi ve psikolojik destek gerektiren bir durum haline gelir.
Bu ifade, “seri” kelimesinin hızlı anlamı ve “hırrımın” kelimesinin mecazen öfkeyi çağrıştırmasıyla birleşerek eğlenceli bir söylem yaratır. Günlük dilde şu gibi durumlarda kullanılabilir:
Bu tür ifadeler, sosyal medyada mizah amacıyla sıkça kullanılır. Genellikle capslerde veya komik diyaloglarda yer alır ve samimi bir dil yaratır.
Bu ifade, resmi veya ciddi konuşmalarda uygun değildir. Daha çok esprili, rahat bir ortamın ürünü olan bu söz, günlük sohbetlerde eğlenceli bir renk katmak için tercih edilir.
Kısacası “seri hırrımın”, Türkçe’de spontane bir öfkeyi ya da hızlı tepkiyi esprili bir şekilde ifade eden, mizahi bir deyimdir.
]]>Ancak, MDS’nin ilerleyen aşamaları hastalığın daha karmaşık bir hal almasını ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkilemesini beraberinde getirir. Peki, MDS hastalığının son evresi nedir ve hastalar bu süreçte nelerle karşılaşır?
MDS hastalığının son evresi hastalığın ileri aşamalarına ulaşmış ve tedaviye yanıt veremeyen durumu ifade eder. Bu aşamada kemik iliği iyice bozulmuş ve kan hücrelerinin üretimi neredeyse tamamen durmuştur. Son evrede hastalar ciddi anemi (kansızlık), trombositopeni (düşük platelet sayısı) ve nöropeni (düşük beyaz kan hücresi sayısı) gibi kan hastalıklarıyla karşılaşırlar. Bu durumlar vücutta enfeksiyonlara kanamalarına ve diğer komplikasyonlara yol açar.
MDS’nin son evresi, hastalığın ilerlediği ve genellikle akut miyeloid lösemiye (AML) dönüşme riskinin yüksek olduğu bir dönemdir. Bu evrede kemik iliği artık yeterli miktarda sağlıklı kan hücresi üretemez, bu da aşağıdaki belirtileri beraberinde getirir:
Son evredeki MDS hastalarının tedavi süreci, hastalığın hızla ilerlemesi ve hastanın genel sağlık durumu göz önüne alınarak planlanır. Tedavi seçenekleri genellikle şu şekildedir:
MDS’nin son evresinde hastalar ve aileleri için en önemli nokta, yaşam kalitesini artırmaya yönelik bir yaklaşımdır. Bunun için:
Myelodisplastik Sendrom, hastalarının bir kısmı düzenli kan nakline ihtiyaç duyarlar. Özellikle sık kan transfüzyonları vücutta demir birikimine yol açar. Bu durum organ hasarına ve diğer komplikasyonlara neden olabileceği için demir birikimini önlemek amacıyla demir şelasyon tedavileri uygulanması şarttır. Bu tedaviler aşırı demirin vücuttan atılmasına yardımcı olarak organların sağlığını korur ve hastaların yaşam kalitesini artırır.
Düşük riskli MDS hastaları daha uzun bir yaşam süresine sahip olabilirler. Bu grup hastalar hastalığın ilerleme hızının yavaş olduğu ve tedaviye yanıt verme olasılığının yüksek olduğu kişileri kapsar. Tedavi süreci hastanın genel sağlık durumu ve semptomlarına göre şekillenir. Gelişen tıp yöntemleri sayesinde MDS tanısı konan kişiler için daha etkili tedavi seçenekleri mevcuttur.
]]>Eğer yabancı cisim üst göz kapağının altında yer alıyorsa üst göz kapağı nazikçe tutulur ve cisim buradan çıkartılmaya çalışılır. Kişiye gözünü kırpıştırması söylenerek gözyaşının cismi temizlemesi için teşvik edilir. Gözün ovulması cismi daha da derinleştirebilir ve gözde yaralanmalara sebep olur. Bu nedenle bu hareketten kaçınılmalıdır.
Cisim çıkarılamaz ya da kişi rahatsızlık hissini devam ettiriyorsa en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Gözdeki yabancı cisimlerin profesyonel bir göz doktoru tarafından değerlendirilmesi olası komplikasyonların önüne geçmek için önemli bir konudur. İlk yardım sürecinde sakin ve dikkatli olmak kişinin göz sağlığını korumada büyük önem taşır.
Gözünüze yabancı bir cisim kaçtığında ilk adım gözünüzü yavaşça kırpıp açıp kapamaktır. Bu basit hareket göz kapağının altına sıkışmış bir cismin gözden atılmasına yardımcı olacaktır. Göz kırpma sırasında gözyaşı doğal olarak cismi temizlemeye çalışır, böylece cisim çıkma şansı artırılır.
Bir diğer yöntem ise gözün temiz ve ılık suyla yıkanmasıdır. Gözünüzü nazikçe yıkayarak suyun cismi dışarı itmesini sağlamaya çalışabilirsiniz. Ilık suyun gözün hassas yapısına zarar vermeyecek şekilde kullanılması gerekir.
Eğer bu yöntem işe yaramazsa duş alırken düşük basınçlı suyun gözünüzü doğrudan yıkamasına izin verebilirsiniz. Gözünüzü açık tutarak ılık suyun göze doğru akmasını sağlayın. Bu işlem sırasında cisim gözden temizlenir.
Gözünüze yabancı bir cisim kaçtığında ilk olarak bol ılık su ile gözünüzü yıkayın. Yıkama sırasında baskı uygulamaktan kaçının. Suyun doğal akışını kullanarak gözü yavaşça temizlemeye çalışın. Bu göze giren cismin yerinden çıkmasına yardımcı olur.
Sonraki adım gözünüzü kapatıp iki parmağınızla kirpiklerinizden hafifçe tutarak göz kapaklarınızı öne doğru çekmektir. Bu gözün iç kısmında cisimle yer değişiklik sağlamaya yardımcı olur ve yabancı maddenin daha kolay atılmasını sağlar. Bu işlemin ardından gözünüzü tekrar ılık su ile yıkayarak cismi temizlemeye çalışabilirsiniz.
]]>Hasta üzerinde sakinleştirici etkisi olan Sedadomid, özellikle bilinç seviyesinin düşük olduğu ve çevresel uyaranlara yanıt veremeyen hastalarda kullanılır. Bu tür hastalar yoğun bakım süreçlerinde bilincin korunması ve rahatlatılması gereken durumları kapsar.
Bu ilaç hem fiziksel hem de duygusal olarak hasta üzerindeki stres ve kaygıyı azaltarak tedavi sürecini kolaylaştırır. Uykusuzluk ve huzursuzluk gibi yan etkilerin önüne geçilmesine yardımcı olurken aynı zamanda ventilatöre bağlı hastaların daha iyi bir uyum sağlamasını destekler.
Klinik ortamda kullanımı titizlikle izlenir ve dozajı uzman doktorlar tarafından dikkatlice ayarlanır. Sedadomidin etkileri hastanın güvenliğini ve konforunu ön planda tutarak iyileşme sürecini olumlu etkiler. Böylece yoğun bakım ünitesinde hasta bakımının kalitesi ve verimliliği artar.
İlaç, uyku verici ve sakinleştirici etkileri olan ilaçlar kategorisinde yer alır. Yoğun bakım ünitelerinde solunum yolu aracılığıyla nefes almakta olan ve mekanik ventilasyona bağlı hastaların sakinleşmesine yardımcı olmak için kullanılır. Bu ilaç hastaların bilinç düzeyini düşük tutarak çevresel uyarıcılara yanıt veremeyecek kadar sedatize olmalarını sağlar. Özellikle yoğun bakımda yatan hastaların rahatlatılması, stres ve anksiyetenin azaltılması amacıyla tercih edilir.
Sedadomid sakinleştirici etkisi ile hastaların daha konforlu bir tedavi süreci geçirmelerine olanak tanır. Uykusuzluk ve huzursuzluk gibi semptomların önlenmesine katkıda bulunur. Ventilatörle solunum desteği alan hastalar için bu ilaç tedavi sürecini daha yönetilebilir hale getirir ve iyileşme sürecine olumlu etki eder. Dozaj ve kullanım süresi uzman hekimler tarafından hastanın durumu göz önünde bulundurularak belirlenir ve dikkatlice izlenir.
Bu ilaç hastaların bilinç düzeyini düşük tutar ve çevresel uyarıcılara karşı duyarsız hale getirir. Böylece hastaların rahat bir şekilde tedavi sürecine devam etmelerini sağlar. Sedadomid, uyku verici ve sakinleştirici özellikleriyle bilinir ve hastaların stres seviyelerini azaltarak konforlarını artırır.
İlacın kullanımı hastaların anksiyete ve huzursuzluk gibi durumlar yaşamasını önler, bu da yoğun bakım sürecindeki hasta konforunu ve uyumunu önemli ölçüde iyileştirir. Dozajı ve kullanım süresi hastanın klinik durumu ve tedavi gereksinimlerine göre uzman doktorlar tarafından titizlikle belirlenir. Böylece hastaların güvenliği ve tedavi sürecinin etkinliği sağlanmış olur.
]]>Mavi akıntının en yaygın nedenlerinden biri vajinal flora üzerinde değişikliklerin meydana gelmesidir. Örneğin bazı ilaçlar, doğum kontrol yöntemleri veya vajinal yıkama ürünleri normal pH dengesini bozarak farklı renklerde akıntılara sebep olur. Ayrıca mavi akıntının bazı bakteriyel veya viral enfeksiyonlarla da ilişkili olabileceği de düşünülüyor.
Mavi vajinal akıntı genel olarak anormal bir durumdur ve beraberinde bazı belirtilerle görülür. Bu tür bir akıntı normalden farklı bir renk değişikliğine işaret eder ve altında yatan nedeni belirlemek için dikkatli bir değerlendirme gerektirir. Mavi akıntının belirtileri ise aşağıda verildiği gibidir.